Görünenin Ötesinde: Moda Belgeselleri

Moda dünyası sosyal medyadan ya da filmlerden gördüğümüzün de ötesinde, kendi içinde çekişmeleri olan bir evren. Bu evrenin baş kahramanlarının moda sektöründe nasıl fark yarattığını hepimiz merak ediyoruz. Mesela Miranda Priestly'nin The Devil Wears Prada filmindeki tavırları ne kadar gerçek? Akıllardaki soruları yanıtlamak için boş vakitlerimizde moda sektöründe fark yaratmış insanların belgesellerine ve biyografi filmlerine hep birlikte göz atalım. Işıltılı moda dünyasını gerçekten ne kadar iyi tanıyoruz?

Film, Fransız tasarımcı Coco Chanel’in gelmiş geçmiş en ikonik markalarından Chanel’i kurmadan önceki hayatını anlatıyor. 20'li yaşlarının ortasındaki Gabrielle yıllar geçtikçe kadın kıyafetlerinde bir şeylerin yanlış olduğunu fark ediyor: Birçok kadın yalnızca erkekleri tatmin etmek amacıyla giyiniyor. Bunu değiştirmek için çalışmaya başlayan Gabrielle kadınların kıvrımlarını tasarımlardan silerek modaya devrim niteliğinde bir bakış açısı kazandırıyor.

Bir belgesel olan bu film, bizi modanın en önemli gecesi olan Met Gala’nın perde arkasına götürüyor. Met Müzesi ve Anna Wintour’un bağış gecesine nasıl hazırlandığını gösteren bu belgeseli izlediğinizde Met Gala için neden “modanın Oscar’ları” denildiğini anlayacaksınız. Müzenin küratörü Andrew Bolton'ın serginin orijinal konseptini açıkladığı andan gece için seçilen peçetelere kadar birçok detayı görüyor, moda dünyasının görünmeye yüzüne tanıklık ediyoruz. Yaşanan aksilikler, çözülmesi gereken problemler ve hazırlanması gereken bir sergiyi anlatırken biraz da olsa baskıyı üzerimizde hissediyoruz. 

Dizi Cristobal Balenciaga’nın 1937'de ilk Paris Haute Couture koleksiyonunu sunmasıyla başlıyor. Balenciaga’nın adını moda tarihine nasıl yazdırdığını, tasarımcının kıyafetlerdeki ayrıntılara olan takıntısının onun vizyonunu nasıl şekillendirdiğini izliyoruz. Bu dizi, yenilikçi tasarımlarla avangart parçalar yaratan tasarımcının mükemmeliyetçi yapısını ve bize bırakmak istediği mirasını anlamamıza yardımcı oluyor.

Ünlü İtalyan baş editör Franca Sozzani’nin kariyerini kendi ağzından dinlediğimiz bu belgesel modanın ne kadar güçlü bir iletişim aracı olduğunu anlatıyor. Oğlunun yönetmenliğini yaptığı bu belgeselin yapımı 6 yıl sürmüş. 28 yıl boyunca baş editörlük yapan Franca, insanların modaya farklı bir noktadan bakmasını sağlayan devrim niteliğinde sayılar çıkarttı. Tabu olan konuları ele almaktan çekinmeyen cesur ve özgür editör Franca’nın, modanın lüks algısını sosyal sorunlarla birleştirerek hem hikaye anlatıcılığını başka bir boyuta taşıdığını hem de yaratıcılığın sınırlarını nasıl zorladığını kendisinden dinliyoruz.

Ünlü Fransız moda tasarımcısı Yves Saint Laurent’in hayatını anlatan bu film aslında bir saygı duruşu. Film, 1967 ile 1976 yılları arasında kariyerinin zirvesinde olan moda tasarımcısının hedonistik hayat stilini ve otoriter kişiliğinin onun üzerinde yarattığı etkileri anlatıyor. 20. yüzyılın en başarılı moda tasarımcısı olmanın verdiği baskıyı, şöhreti ve yaratıcılığı nasıl idare etmeye çalıştığına şahit oluyoruz. Zaman ilerledikçe geçirdiği değişimi ve modaya olan bakış açısının dönüşümünü yansıtan bul filmi ile bilinçsel bir dramanın içinde sürükleniyoruz. 

Mini dizi, 80'lerin sonu ve 90'ların başında popüler olan, “süpermodel” kavramını doğuran modeller Cindy, Christy, Naomi, Linda’yı anlatıyor. Sektörde birçok zorluğun üstesinden gelerek ikonlara dönüşen süpermodeller insanların modaya olan bakış açısını değiştirdi. Hem zehirli hem de çekici olan moda dünyasında bedenleri ve tercihleri üzerinden yapılan yorumların kendi sınırlarını çizmelerinde nasıl bir etki gösterdiğini ilk ağızdan anlatan modeller bize farklı bir evren gösteriyor.