Sanat Kimin İçin?

Sanatın işlevi, kim için olduğu, neye hizmet ettiği, ne anlattığı yüzyıllardır akıllarımızı kurcalıyor. Toplum için midir yoksa sadece sanat için mi? Evrensel mi olmalıdır, biricik çağrışımlar mı oluşturmalıdır? Sanatseverlere fayda sağlamalı mıdır yoksa bir şeyin bize sadece iyi gelmesi yetersiz midir? Henüz net cevaplarına ulaşamadığımız sorulardan oluşuyor sanat. Neye sanat dediğimiz de muallaktayken ben; Floransa’da hayran hayran bakmaktan yürüyemediğim heykellerden günlerce aklımdan çıkmayan bir tiyatro oyununa, muazzam bir bale gösterisinden harika sergilere kadar yaratıcı olan her şeyi sanat olarak adlandırabileceğimi düşünüyorum. Sanat hayatın içinden bir kesit hatta hayatın ta kendisi olabilir. 

Özellikle çağdaş sanat tartışmaları alıp başını gitmiş bir haldeyken, belki de önemli olan neye sanat dediğimiz değil, bizi nasıl birleştirdiğidir. Çünkü sonuçta sanatçının vermek istediği mesaj veya sanatın işlevi ne olursa olsun sanat, insanları ortak paydalarda birleştiriyor.

Bilmediğiniz bir dilde bir şarkı dinlediğinizi düşünün. Şarkının hissettirdiği duygular size o kadar tanıdık gelmiştir ki o an ne dediğini anlamanıza gerek yoktur. Gözlerinizi kapatır kendi duygularınıza odaklanırsınız, sanki o şarkıyı siz yazmışsınızdır. İşte, tanımadığınız bir kişiyle bağ kurmuş oldunuz! Mutlu mırıldanmalar.

Bir sanat eserinde ortaklaşma konusunu düşündüğümde aklıma direkt Aşk Çeşmesi geldi. İçinizde bu muhteşem mimari eseri göreniniz muhakkak vardır. Savaş askerlerinin günlerdir susuz kalıp su ararken güzel bir kızla karşılaşma hikayesini ele alan bu yapının inşası 1732 yılında başlamış ve asıl Neptün heykeli ön plana çıkarılmış. Heykellerden anlaşıldığı üzere, güzel bir genç kızın betimlemesi yapılmak istenmiş. Birçok filme de konu olan bu çeşme; heykellerle, üzerindeki detaylarla beni kendisine hayran bırakmasının yanı sıra farklı farklı ülkelerden gelen insanları ortak amaçlarda birleştirmesi sebebiyle de etkilemişti. Kimisi aşk için, kimisi Roma’yı bir daha görmek için çeşmeye para atıyordu.

Özellikle üniversiteden yeni mezun olmuş ya da alanda yeni olan kişilerin beraber üretebilecekler ve deneyimlerini birbirlerine aktarabilecekleri ortak çalışma alanları özel sektör, sivil toplum veya yerel yönetimler tarafından sağlanıyor. Fon ve mekan sağlayarak sanatçıların ve araştırmacıların bir araya gelmesine, sonrasında ise sanatseverler ile buluşmalarına vesile olan programlar bulunuyor.

“Sanat, toplum için midir?” sorusunun cevabı sanıyorum ki bu maddeyi ilgilendiriyor. Toplum olarak yaşadığımız olumsuz olaylar sonrasında, sanatın iyileştirici ve farkındalık yaratıcı gücüne ihtiyaç duyuyoruz. Olumsuz anlarda sanat, bizi ortak bir amaç etrafında buluşturarak kolektif hareket etmemizi sağlıyor. Haliyle birbirimizden destek alarak zor zamanları daha az sancılı şekilde atlatabiliyoruz.

Sanat aracılığıyla birbirimizle fark etmediğimiz kadar etkileşime giriyoruz. Bizleri ortak insani değerler etrafında buluşturuyor, görmediğimizi görmemizi sağlıyor, ses çıkaramadığımızda sesimiz oluyor ve farklılıkların bir arada bulunmasını sağlıyor. Sanatsız kalmayın.