“Bu arada herkes Baby Reindeer'in asıl amacını kaçırdı”

Bu yazı Berfin Örs tarafından Türkçeleştirilmiştir, yazılarını buradan okuyabilirsiniz.

Baby Reindeer, ağızdan ağıza yayılan yorumlarla büyük başarı elde ederek Netflix'in sürpriz hiti oldu.

Komedyen Richard Gadd’in kişisel deneyiminden yola çıkarak yarattığı yedi bölümlük dizi, stand-up komedyeni Donny'nin hikâyesini anlatıyor. Dizide Donny (Richard Gadd), Martha adında bir kadın (Jessica Gunning) tarafından agresif bir şekilde takip edildiğini fark ediyor ve derinlere gömülü bir travmayla yüzleşmek zorunda kalıyor.

Baby Reindeer'ın başında, dizinin “gerçek bir hikâye” olduğuna dair keskin bir açıklama var. Dizinin karanlık temalarını göz önüne aldığımızda, bu açıklama huzursuz edici bir itiraf olsa da, birçok izleyici için bir yarış tabancası işlevi gördü. İçeriği büyük bir iştahla izlediler (dizi, hem İngiltere'de ve Amerika'da hem de Türkiye’de Netflix'in ilk 10'unda yer aldı) ancak vermek istediği mesajı tamamen kaçırdılar.

TikTok ve X  ise “gerçek” Martha'nın kim olduğu konusundaki spekülasyonlarla dolu. Eski tweet'ler ortaya çıkarılıp dizideki diyaloglarla karşılaştırılmış, ucuz kahkahalar ve izleyicilerin dedektiflik yetenekleriyle övünmesi için kullanılmış.

Bazı izleyiciler, dizide Donny'nin başka bir komedyen tarafından şiddetli bir cinsel saldırıya uğradığı ortaya çıktığında, karanlık bir “Bil Bakalım Kim?” oyunu oynamaya, sorumlunun kim olabileceği konusunda spekülasyon yapmaya başladı. Oyuncu ve yönetmen Sean Foley, sosyal medyada yazılanlara yanıt olarak, aldığı "iftira, taciz ve tehdit içerikli gönderiler" hakkında polise başvurduğunu belirtti. Gadd, izleyicilere Baby Reindeer'daki insanların gerçek kimlikleri hakkında spekülasyon yapmamaları çağrısında bulundu. "Sevdiğim, birlikte çalıştığım ve hayran olduğum insanlar (Sean Foley dahil) haksız yere spekülasyonlara maruz kalıyor," diye yazdı. "Lütfen gerçek hayattaki kişilerin kim olabileceği hakkında spekülasyon yapmayın."

Gadd, Baby Reindeer’ın yayınlanması öncesindeki birçok röportajında, ekranda göreceğimiz içeriğin “oldukça doğru” olacağını iddia etmişti. "Bir şeyler ne zaman abartıya kaçacak olsa hep durdurmak istedim. İnsanları korumak için tabii ki bazı şeyleri değiştirmeniz gerekiyor ama dizinin gerçeklikten çok fazla uzaklaşmadığını düşünmek istiyorum." diye açıkladı.

Kimse Baby Reindeer’ın bu kadar büyük bir başarı elde edeceğini tahmin edemezdi. Ancak geriye dönüp baktığımızda, izleyicilerin dizilerle, özellikle de gerçek hikâyelere dayananlarla, nasıl etkileşimde bulunduğunu anlama konusunda masum bir saflık ve neredeyse temel bir yanlış anlaşılma olduğu ortaya çıkıyor.

Kan donduran suçların eğlence olarak ele alındığı gerçek suç dizilerinin popülaritesi bizi o kadar duyarsızlaştırmış ki, herhangi bir ahlaki sorumluluğa sahip olmayı unutmuşuz. Nicola Bulley'nin trajik ölümü veya Kate Middleton'ın nerede olduğuna dair süregelen spekülasyonlarda görüldüğü gibi, dahil olanların istekleri veya acıları ne olursa olsun “gerçeği ortaya çıkarmak” için doymak bilmeyen bir iştah geliştirdik. Artık sadece pasif izleyiciler değiliz. Koltuk dedektifleri olarak, aktif bir şekilde oynamalı ve bir hikâyenin gerçekliğini sanatsal abartılardan ayırmalıyız.

Baby Reindeer etrafındaki konuşmaların çoğu tatsız kalsa da, tüm sosyal medya “dedektiflik çalışmaları” kötü değil. Twitter'dan “görevini yapması” istendiğinde, incelikle yapılandırılmış sahte kimliklerin arkasına saklanan zararlı trollerin “açığa çıkarıldığını” gördük. Adaletin ilgili yetkililer tarafından sağlanmadığını hissettiğimizde kötü davranışı kınamak için kamuoyuna başvuruyoruz. Bu sosyal medya dalgası, #MeToo ve #BlackLivesMatter gibi son derece güçlü sosyal medya hareketlerinin itici gücü oldu.

Baby Reindeer ile ilgili fark şu: Bu Gadd'in hikâyesi ve izleyicilerle paylaşmayı seçtiği şey tam olarak bu. Dizi, travma ve Birleşik Krallık'taki ruh sağlığı hizmetlerinin içler acısı durumu hakkında duygusal bir keşif olarak tasarlanmış. Bu hizmetler, Donny'de olduğu kadar Martha'da da derin yaralar açmış. Gadd’e göre iki karakter de kendinden nefret etmenin kurbanı. İnsanların bunu bir tahmin oyunu gibi ele alması, Baby Reindeer'ı temelden yanlış anlamaktır. Bir X kullanıcısının alaycı bir şekilde belirttiği gibi: "Tacizin neden olduğu travmanın karmaşıklığı hakkındaki bu güçlü ve etkileyici dizi, insanları taciz etmeye başlatmış gibi görünüyor." 

İzleyiciler olarak, Gadd'in sosyal medya uyarısına dikkat etme sorumluluğunu taşıyoruz. Sosyal medyada bir gönderi paylaşmanın kolaylığı, birçoğumuzun internetin kalemle değil mürekkeple yazıldığını unutmamıza neden oldu. Sosyal medya, hiçbir şeyin önemli olmadığı bir yer değil. Masum bir kişiye karşı haksız bir tepki başlatan yanlış bir gönderiyi silmeyi seçseniz bile, sonuçlarına ve ardından gelen davalara katlanmalısınız.

"Baby Reindeer'ı bir tahmin oyunu gibi ele almak, dizinin ne hakkında olduğunu temelden yanlış anlamaktır."

Gadd, Baby Reindeer için aldığı evrensel övgüyü hak ediyor. Kendi büyük travma hikâyesini paylaşması tartışmasız cesur ve son derece güçlü. Biz izleyiciler olarak, sorumsuz tahmin oyunlarımızla onun bu kararından pişman olmasına neden olmamalıyız.

Bu yazı Cosmopolitan UK için yazılmıştır. Yazının orijinalini buradan okuyabilirsiniz.